Seçimler Sonrası Türkiye'nin AB Üyeliği Hedefi Temelden Sarsılıyor: AP Türkiye Raporu Alternatif İçin Çalışma Talep Etti
Kader Sevinç
Avrupa Parlamentosu Türkiye Raportörü Nacho Amor Sanchez tarafından kaleme alınan AP Türkiye Raporu taslağı, Dış İlişkiler Komitesi AFET'in gündemine geldi.
Raporun özeti:
Avrupa Parlamentosu'nun Türkiye'ye ilişkin raporu, Türkiye'nin AB'ye katılım sürecinin temelini zayıflattığını ve son Türkiye cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin bu süreci daha da baltaladığını vurguluyor. Raporda, Türkiye'nin AB ile ilişkilerinde alternatif çerçevelerin değerlendirilmesi gerektiği öneriliyor. Türkiye'nin AB'ye üyelik sürecine temel teşkil eden unsurların zarar gördüğüne dikkat çekilerek raporun özeti aşağıda yer almaktadır.
Rapor, Türkiye'deki son cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin, ülkede siyasi sürekliliğin habercisi olduğunu belirtiyor. Ancak seçimlerin adil bir zeminde gerçekleşmediği, mevcut yasal çerçeve ve uygulamaların temel özgürlükleri ağır şekilde engellediği ve iktidardaki partiye haksız bir avantaj sağladığı da vurgulanıyor.
Türkiye'deki demokratik gerilemenin son bir yılda devam ettiği, yeni yasal reformlar ve eleştirel seslere yönelik sürekli baskılarla birlikte Türkiye'nin her türlü otoriter uygulamanın küresel bir vitrini haline geldiği ifade ediliyor. Yargının bağımsızlığının eksikliği, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin kararlarına uyulmaması, temel özgürlüklerin ciddi şekilde kısıtlanması ve muhalefet üyeleri, avukatlar, gazeteciler, akademisyenler ve sivil toplum aktivistlerinin temel haklarına yönelik sürekli saldırılar gibi konular da raporda endişeyle dile getiriliyor.
Rapor, Türk hükümetinin Türkiye ile AB arasındaki değer ve standartlar konusundaki uçurumu kapatma konusunda bir çıkarının olmadığını ve son birkaç yıldır ülkenin AB üyelik sürecini olumsuz etkileyen hukukun üstünlüğü ve temel haklar konusundaki ciddi endişeleri ele almak için gereken reformları gerçekleştirme konusunda açık bir siyasi irade göstermediği sonucuna varıyor.
Raporda, Türkiye'nin pazar ekonomisinin düzgün işleyişine ilişkin endişeler de dile getiriliyor. Para ve mali politikaların yürütülmesi, kurumsal ve düzenleyici ortam konularında sorunlar olduğu belirtiliyor. Ayrıca Türkiye'nin dış politikasıyla ilgili çelişkiler de raporda vurgulanıyor. Türkiye'nin bazı ülkelerle ilişkilerini normalleştirmeye yönelik attığı adımlar olumlu karşılanırken, Türkiye'nin dış politikasının hala birçok açıdan AB çıkarlarıyla çatıştığı ifade ediliyor. Özellikle Kıbrıs meselesinde çözüm bulunması ve bu konudaki tutumun desteklenmesi gerektiği vurgulanıyor.
AB-Türkiye ilişkileri için raporda öneriler de yer alıyor. Rapor, Türkiye'nin stratejik öneme sahip bir ülke olduğunu, siyasi, ekonomik ve dış politika açısından geniş bir bölgenin istikrarı için önemli bir ortak olduğunu ve NATO dahil olmak üzere kritik bir müttefik olduğunu belirtiyor. Ancak Türk hükümetinin politika değişikliği yapmaması durumunda Türkiye'nin AB'ye katılım sürecinin amacını yitirdiğini ve mevcut koşullarda daha fazla sürdürülebilir olmayacağını ifade ediyor.
Rapor, bu durumda AB-Türkiye ilişkileri için alternatif ve gerçekçi bir çerçeve arayışına girilmesi gerektiğini öneriyor. Avrupa Komisyonu'nun kapsamlı ve katılımcı bir süreçle olası formatları araştırması çağrısında bulunuyor. Bu yeni çerçevenin demokrasi, hukukun üstünlüğü ve temel haklar prensiplerine dayanması, uluslararası hukuk ve çok taraflılık ilkelerini içermesi gerektiğinin altı çiziliyor.
Sonuç olarak, rapor Türkiye'nin AB'ye katılım sürecindeki sorunları ve demokrasi, hukukun üstünlüğü ve temel haklar konusundaki kaygıları vurgulayarak, AB ve Türkiye arasındaki ilişkilerin yeni bir çerçeve üzerinde yeniden değerlendirilmesini öneriyor. İlişkilerin temelinde demokrasi ve insan hakları prensiplerinin olması gerektiği vurgulanarak, Türkiye'nin AB değerleri ve normlarıyla uyumu önemli bir husus olarak belirtiliyor.